Jizzax viloyati O‘simliklar karantini va himoyasi boshqarmasi tomonidan 2022 yil 9 oyi mobaynida belgilangan chora-tadbirlar bajarilishi to‘g‘risida H I S O B O T I

Jizzax viloyatining ma’muriy – hududiy tashkil bo‘lgan vaqti – 1973 yil  29 dekabr markazi Jizzax shahri, viloyat tarkibida 12 tuman (Arnasoy, Baxmal. Dustlik, Jizzax, Zarbdor, Zafarobod, Zomin, Mirzacho‘l, Paxtakor, Yangiobod, Forish, G‘allaorol) 1 ta (Jizzax sh) viloyatga bo‘ysunuvchi, 7 ta tumanga bo‘ysunuvchi shaharlar, 8 ta shahar tipidagi qo‘rg‘on, 561 ta qishlok mavjud.

       Viloyat O‘zbekistonning markaziy mintaqasida joylashgan uzunligi sharqdan g‘arbga 180 km, janubdan shimolga 175 km.ni tashkil etadi yer maydoni 21,1 ming kv.km qishlok xo‘jaligida foydalanadigan jami yer maydoni
 4,8 ming kv.km o‘rmon va o‘rmonchilik bilan bog‘lik ekinlar ekiladigan maydon 1,8 ming kv.km tashkil etadi.

       Maydonning katta qismini sharqdan g‘arbga va qisman shimoli-g‘arb tomonga cho‘zilgan Chimqortog‘ va Molguzar g‘arbdan-sharqga, sharqi-janubga va janubga tomon cho‘zilgan Nurota tizma tog‘lari, shimol tomondan Qozog‘iston Respublikasidagi Chordara to‘g‘onidan viloyatning shimoli-g‘arbidagi Navoiy viloyati hududiga qadar chuzilgan Aydar ko‘li tashkil etadi.

       Viloyat hududidagi tog‘larning eng balandi 3401 metr viloyat janubi-sharqda Tojikiston, janubi-g‘arbda Samarkand, g‘arbda Navoiy viloyatlari, shimoli-sharqda Qozog‘iston Respublikasi va Sirdaryo viloyati bilan chegaradosh chegarasining umumiy uzunligi 850 kilometrdan ortik viloyatda uzunligi  143 km. bo‘lgan Sangzor daryosi mavjud.

       Viloyatda jami suv yuzasi 100 kv.km.ni va umumiy xajmi 205,0 mln. kubometrni tashkil etuvchi Jizzax, Zomin, Qorovultepa suv omborlari barpo etilgan. 267 dan ortiq artezian quduq orqali yiliga kamida 127 mln. kubometr yer osti suvi olinadi. Yer osti suvlaridan foydalanish jami sug‘orishning
 25 foizi atrofida. Uzunligi 94 km. bulgan Tuyatortar kanali Zarafshon daryosi suvini Sangzor daryosiga qo‘yiladi.   

      Bu suvlar bilan Baxmal, G‘allaorol va Jizzax tumanlarida 37,5 ming gektar ekinzorlar sug‘oriladi. Viloyat qishlok xo‘jaligining asosiy zonasi Sirdaryo viloyatidan suv oladi. Shu maqsadda 127 km uzunlikda va sekundiga
 300 kubometr suv berish darajasida Janubiy Mirzacho‘l kanali ishlab turibdi.  3 ta nasos stansiyasi suvni 176 metr balantlikga ko‘tarib beradi. 

     Shu bilan birga, 2-Janubiy Mirzacho‘l kanali xam barpo qilingan. Bu kanallar orqali jami 232 ming gektar ekinzor yer suv bilan ta’minlanadi. Tabiiy bo‘loqlardan yiliga o‘rtacha 16-20 mln. kubometr suv olish imkoniyati mavjud.     

          Viloyat tog‘ yonbog‘irlaridagi adirlar lalmikor dehqonchilik, bog‘dorchilik, uzumchilik va chorvachilikni yanada rivojlantirishga juda qulay.

          Viloyatda g‘alla va boshoqli don ekinlar bilan band bo‘lgan maydon 93500 gektar va  paxta ekilgan maydon 77900 gektar hamda meva-sabzavotchilik uchun mo‘ljallangan 45 267 gektar maydonda qishloq xo‘jalik ekinlari ekilib parvarish qilinmoqda. 

Viloyatda 180 ta suv iste’molchilari uyushmasi hududlarida paxta yetishtiruvchi fermer xo‘jaliklari soni 2147 ta va g‘alla yetishtiruvchi fermer xo‘jaliklari soni 2660 ta hamda meva-sabzavotchilikka ixtisosolashgan fermer xo‘jaliklar soni 3097 ta fermer xo‘jaliklari faoliyat ko‘rsatmokda.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021 yil 15 iyuldagi “O‘simliklar karantini va himoyasi tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-6262-son Farmoni hamda “O‘zbekiston Respublikasi o‘simliklar karantini va himoyasi agentligini tashkil etish to‘g‘risida”gi PQ-5185-son qarori ijrosini ta’minlash maqsadida quyidagi topshirqlarning ijrosi ta’minlandi.

MA’MURIY  VA LABORATORIYa BINOLARI BILAN TA’MINOTI:

 Jizzax viloyat O‘simliklar karantini va himoyasi boshqarmasi tomonidan “Agrokimyohimoya” HAJlardagi 9 ta ma’muriy binoga boshqarmaning tuman bo‘limlari joylashtirilib, “Agrokimyohimoya” HAJning ma’muriy binolari mavjud bo‘lmagan 4 ta tuman tugatish komissiyasining topshirish va qabul qilish dalolatnomasiga asosan Baxmal tumani O‘smat shaharchasida joylashagn "Jizzaxdonmaxsulotlari" AJning  Baxmal tumanidagi maishiy xizmat o‘yiga, Yangiobod tuman Balandchaqir  shaharchasida joylashgan Yangiobod tumanidagi qishloq xo‘jalik (RAPO) binosiga, Mirzacho‘l tuman  kasb-hunar maktabida 2 ta xonaga, Forish tumani xokimlik binosida 2 ta xonaga joylashtirilib o‘z ish faoliyati to‘liq yo‘lga qo‘yildi. (1-ilova)

TRANSPORT TA’MINOTI:

Boshqarma tomonidan 5 ta transport vositalari, jumladan, 1 ta yengil avtomashina, 4 ta mototsikl “Topshirish-qabul qilish dalolatnoma”lari asosida belgilangan tartibda 1 ta avtomashina, 4 ta mototsikl ham balansga to‘liq olindi. 

Mol-mulk va asosiy vositalarni hududiy tugatish komissiyalari tomonidan baholash ishlari amalga oshirilib balansga o‘tkazildi. (2-ilova)

OMBORXONALAR:

Boshqarma tomonidan 9 ta hududda jami 117 ming tonnalik 10 ta markaziy omborxonalar va ularning shahobchalari klasterlar tomonidan 2022 yil g‘alla va paxta hosili uchun mineral o‘g‘it zahirasini shakllantirish uchun ajratib berildi.

 31,0 ming tonna sig‘imga ega 9 ta mineral o‘g‘it saqlash omborlarini “O‘zkimyosanoat”AJ tizimidagi kimyo korxonalariga berilishi rejalashtirildi.

Jami 53 ming tonna sig‘imga ega bo‘sh turgan omborlar soni 15 tani tashkil etmoqda. (3-ilova)

1. TAShQI KARANTIN.

Tashqi karantin birinchi navbatda chet davlatlardan karantin organizmlarning kelib qolishini oldini olish va uning tarqalib ketishiga yo‘l qo‘ymaslik maqsadida karantin tadbirlarini amalga oshiradi. 2022 yil 9 oyi hisobot davrida viloyatimiz hududiga xorijiy davlatlardan  jami 21532 tonna, 4845024 dona, 1488 metr kub  import mahsulotlari keltirildi. (4-5-6-7 ilova)

         Bu keltirilgan mahsulotlar asosan halq xo‘jaligida foydalanadigan oziq- ovqat va boshka har-hil yuklar hisoblanadi.  Ushbu yukoridagi keltirilgan mahsulotlar karantin ko‘rigidan o‘tkazilib transport birligini ochish dalolatnomasi berilgandan so‘ngra foydalanishga ruxsat berildi.

        Shuningdek 2022 yil 9 oyi hisobot davrida viloyatimiz hududidan xorijiy davlatlarga har-hil turdagi jami 25678 tonna karantin ostidagi  mahsulotlari karantin ko‘rigidan o‘tkazilib, fitosanitar sertifikati bilan ta’minlab eksportga jo‘natildi. (8-9-10 ilova)

2022 yil 9 oyi hisobot davrida viloyatimizdan eksportyor tadbirkorlar tomonidan eksportga mo‘ljallangan fitosanitar sertifikat olish  uchun   1033 ta importyor tadbirkor tomonidan import uchun mo‘ljallangan transport birligini ochish va karantin ko‘rigi dalolatnomasi olish uchun  399 ta elektron ariza kelib tushgan. 

Kelib tushgan arizalarning xar biri qonuniy ravishda karantin ko‘rigidan o‘tkazildi. Importdan kelgan maxsulotlardan namunalar olinib, tegishli tartibda O‘zbekiston  Respublikasi O‘simliklar karantini va himoyasi agentligi markaziy labaratoriyasiga zararkunandalar, kassaliklar va begona o‘tlarni aniqlash maqsadida yuborildi.

        Karantin ko‘rigi va laboratoriya xulosalariga tayangan holda Rossiya, Afg‘oniston,Xitoy,Tojikiston davlatlariga eksport qilinayotgan mahsulotlarga xalqaro  fitosanitar  sertifikatlar va horijiy davlatlaridan keltirilgan mahsulotlarga transport birligini ochish va karantin ko‘rigi dalolatnomasi rasmiylashtirib berildi.

        Bu yuklarni jo‘natishda korxona va tashkilotlar tomonidan xech kanday karantin qoidalari buzilgani yuq.

       Jizzax viloyati O‘simliklar karantini himoyasi boshqarmasi 2022 yil   9 oyi hisobot davrida tashqi karantin bo‘yicha karantin qoidalariga noqonuniy xarakatlar bo‘lmadi. 

       Viloyatimizga xorijiy davlatlardan kelayotgan yuklar asosan temir yul orqali kelganligi sababli boshqarmaning  doimiy nazoratida bo‘lib, karantin qoidalariga rioya qilgan holda ish olib borildi.

      Xorijiy davlatlardan kelgan yuklar alohida omborxonalarda saqlanib kelinmoqda.

       Boshqarma tomonidan Xalqaro Fitosanitariya sertifikati – 1033 ta, ichki fitosanitariya sertifikati 1651 ta, zararsizlantirish dalolatnomasi - 566 ta, transport birligini ochish va karantin ko‘rigi dalolatnomasi - 399 ta, rasmiylashtirilib berildi.

1. IChKI KARANTIN.

 Jizzax viloyat O‘simliklar karantini va himoyasi boshqarmasi tomonidan Fitosanitar dala nazoratida "E-fito.uz" AAT "Dala nazorati" dasturi qiritish bo‘yicha hududlarda qishloq xo‘jalik yerlarida fitosanitar dalal nazorati amlga oshirildi jumladan 2022 yil 9 oyi hisobot davrida jami 932 729 gektar maydonlarda fitosanitar dala nazorati ishlari olib borildi, 16977 dona dala nazorati dalolatnomalari belgilangan tartibda rasmiylashtirildi. (12-ilova)

        Bundan tashqari O‘simliklar karantini va himoyasi tomonidan  2022 yil 9 oyi hisobot davrida karantin organizmlardan biri bo‘lgan va qishlok xo‘jalik ekinlariga katta zarar yetkazadigan karantin begona o‘t zarpechakga har tamonlama kurash olib borish tug‘risida quyidagi tashkilotlarga yozma ravishda ko‘rsatmalar berildi.

1. Viloyat avtomobil yullar boshqarmasi
2. Viloyat o‘rmon xujaligi boshqarmasi 
3. Shahar kamunal xujaligi boshqarmasi
4. Viloyat xalk ta’limi boshqarmasi 
5. Viloyat 5- nchi temir yullarni ta’mirlash boshqarmasi
6. Viloyatlararo Mirzacho‘l suv tarmoklari boshkarmasi
7. Viloyat Sog‘likni saqlash boshqarmasi 
8. Viloyat “Pilla” MChJ
9. Janubiy Mirzacho‘l kanali
10.  Xovos-Zomin irrigatsiya tizimi birlashmasi 
11.  Viloyat «Iste’mol tovarlari savdosi» boshqarmasi 
12.  Viloyat gidrogeologiya meliorativ ekspeditsiyasi 
13.  Qili irigatsiya tizimi boshqarmasi
14.  Obodonlashtirish boshqarmasi
15.  Tuman hokimliklari

Shuningdek joylarda o‘tkazilgan seminarlarda  bu yilgi sharoitda, viloyatimiz hududida mavjud bo‘lgan karantindagi va boshqa organizmlarga qarshi kurashni yanada kuchaytirish uchun puxta tayyorgarlik ko‘rish tug‘risida boshqarma tomonidan qishloq xo‘jalik hodimlari va fermer xujaliklari rahbarlari  qattiq ogohlantirildi.

1. FUMIGATSIYa IShLARI.

      2022 yil 9 oyi hisobot davrida jami   235 028 m3 hamda  717 666 m2 xajmdagi zararsizlantirish (fumigatsiya) ishlari bajarildi. 

         Bu asosan   don mahsulotlari 177098 m3, paxta tolasi
 6096 m3, bo‘sh transport vositalari 9338 m3, texnik yuklar 546 m3, oziq ovqatlar 41396 m3, boshqa har hil mahsulotlar 553 m3 karantin organizmlarga qarshi zararsizlantirildi. 

       Bundan tashqari ochiq maydon va bo‘sh omborlar 717 666  m2 maydonda kimiyoviy usulda ishlov berildi.  (13-ilova)

1. Meva-sabzavot, poliz, dukkakli ekin maydonlarini nazorat bo‘yicha.

Jizzax viloyati va shahar hududlarida joylashgan mevali va manzarali bog‘larda zararkunanda va kasalliklarga qarshi ommaviy kurashni tashkillashtirish hamda hududlarda aniqlangan zararkunandalar va kasalliklarni kimyoviy va biolagik usullarda ishlov berildi. 

Mavjud bog‘ va tokzorlarda zararli organizmlarga qarshi o‘tkazilgan tadbirlar to‘g‘risida 2022 yil 30 sentyabr holatiga hududlarda jami 24 345 gektar bog‘lar mavjud bo‘lib shundan zararli organizmlar oldini olish maqsadida (proflaktika) maqsadida jami 30 582 gektar maydon jumladan 28 741 gektar maydonda kimyoviy ishlov 1 841 gektarda  biologik ishlovlar olib borildi.(15-ilova)

Mavjud  tokzorlar   zararli organizmlar va begona o‘tlarni oldini olish maqsadida (proflaktika)  jami 12 658 gektar tok maydoni mavjud  bo‘lib, shundan zararli organizmlarni oldini olish maqsadida (proflaktika) jami  10 896 gektar maydon jumladan 10 896 ming gektar maydonda kimyoviy ishlovlar olib borildi. 

Mavjud manzarili daraxtlar   zararli organizmlar va begona o‘tlarni oldini olish maqsadida (proflaktika) jami 175 857 dona manzarali daraxtlar  mavjud  bo‘lib, shundan zararli organizmlar oldini olish maqsadida (proflaktika) jami  124 523 dona hamda  97 089 donada kimyoviy ishlov, 27 434 donasida biologik usulda  ishlov  olib borildi.

Mavjud sabzavot maydonlari jami 87 347 gektar mavjud bo‘lib shundan zararli organizmlar oldini olish maqsadida (proflaktika) jami 10 302 gektar maydon jumladan 9901 gektar maydonda kimyoviy ishlov, 401 gektarda  biologik ishlovlar olib borildi. 

Mavjud poliz maydonlarida jami 2335 gektar bo‘lib shundan zararli organizmlarning oldini olish maqsadida jami  2357 gektar maydon jumladan 2076 gektar maydonda kimyoviy ishlov, 280 gektarda  biologik ishlovlar olib borildi. 

Mavjud dukkakli ekin maydonlari jami 8 300 gektar bo‘lib shundan zararli organizmlarning oldini olish maqsadida jami 7 242 gektar maydon jumladan 6 827 gektar maydonda kimyoviy ishlov, 415 gektarda  biologik ishlovlar olib borildi. 

Yashil makon: O‘zbekiston Respublikasi O‘simliklar karantini va himoyasi boshqarmasi tomonidan "Yashil makon" umummilliy loyihasini amalga oshirish chora-tadbirlari doirasida 100 ta buta, 803 ta mevali va 660 ta manzarali                 jami 1 563 ta har hil daraxt ko‘chatlari ekildi va bu rejagan (nisbatdan 107 foizni) tashkil etmoqda va har bir ekilgan darxt parvarishi bo‘yicha hodimlar javbgarligi tushuntirildi va viloyat, tuman va shaharlarida ekilgan ko‘chatlarni kasallik va zararkunandalardan himoya kilish bo‘yicha hududlarda tarqalgan zararli organizmlar va ularga qarshi kurash uchun talab etiladigan kimyoviy va biologik vositalar bo‘yicha tarqalgan kasalliklar   parsha, teshikli dog‘lanish, un shudring, bakteriyal kuyish, zararkunandalar archa unsimon qurti, qalqondorlar, komstok, shira va ularga kimyoviy ishlov fungitsidlar, insektitsidlar biologik oltinko‘z, trixogrammalar bilan ishlovlar berish maqsadga muofiqligi bo‘yicha tushuntirishlar olib borildi. (17-ilova)

Jizzax viloyati tumanlarda fermer va qishloq xo‘jaligi korxonalari tomonidan 2023 yilda asosiy maydonlarga kartoshka ekish uchun urug‘lik jamg‘arish  ishlari davom etmoqda.

Viloyatimizda fermer va qishloq xo‘jaligi korxonalari soni 2285 ta bo‘lib  2023 yilda asosiy maydonlarga kartoshka ekish rejasi 6670 gektarni tashkil qiladi. 2023 yilda   kartoshka ekish uchun talab etiladigan urug‘lik 16675 tonna urug‘lik jamg‘arish rejasi esa 20875 tonnani tashkil qiladi. Hozirgi kunda mavsum boshidan jamg‘arilgan urug‘lik 11471 tonnani yani 55 % ni tashkil qilmoqda. Kartoshka urug‘ligini zararkunanda hamda kasalliklardan saqlash uchun sovutkichli omborxonalarda va oddiy omborxonalarda saqlanmoqda. Jumladan sovutkichli omborxonalarda 6717 tonna oddiy omborxona va o‘z xo‘jaligida                  4754 tonna kartoshka urug‘liklari saqlanmoqda.

O‘simliklar karantini  va himoyasi boshqarmasi tomonidan hududida faoliyat yurituvchi yuridik shaxslar bilan imzolangan amaliyot kelishuv ishlari davom etmoqda.

Viloyatimizda meva sabzavot poliz va dukkakli ekinlarga ihtisoslashgan yuridik shahslar soni reja bo‘yicha 2445 ta bo‘lib hozirgi 2022 yil 30 sentabr holatiga amalda  2172 ta   yuridik shaxslar bilan amaliyot kelishuv qilindi.                

Bundan meva-sabzavot klasterlari 12 ta bo‘lib shundan 12 ta, sabzavotchilik va polizchilik yo‘nalishi bo‘yicha fermer xo‘jaliklari soni 672 ta shundan 651 ta,  bog‘dorchilik va uzumchilik yo‘nalishi bo‘yicha  1596 ta shundan 1419 ta,  logistika markazlari 3 ta shundan  1 ta,  qayta ishlash korxonalari 30 ta shundan 16 ta,   issiqxonalar 52 ta shundan 34 ta, omborxonalar 72 ta shundan 39 ta amaliyot kelishuv ishlari amalga oshirildi.

5. Zararli organizmlarni bashorat va monitoring qilish bo‘yicha. 

Dastlabki Bashorat 2022 yil 9 oyi hisobot davrida Jizzax viloyatida moyli ekinlarning asasiy zararkunanda va kasalliklarning rivojlanishi va tarqalishi bo‘yicha uzoq muddatli bashoratnomada jami 12805,9 ga maydonda 12804,4 ga maydon zararkunandalar,12804,4 ga maydon kasalliklar bashorat qilindi.      

2022 yil 9 oyi hisobot davrida Jizzax viloyatida mevali bog‘larda asasiy zararkunanda va kasalliklarning rivojlanishi va tarqalishi bo‘yicha uzoq muddatli bashoratnomada jami 14593,3 ga maydonda 9322,1 ga maydon zararkunandalar,10855,8 ga maydon kasalliklari bashorat qilindi.

  2022 yil 9 oyi hisobot davrida Viloyatimizda sabzovot ekinlarining asosiy zararkunanda va kasalliklarning rivojlanishi va tarqalishi bo‘yicha uzoq muddatli bashoratnomada jami 12933,7 ga maydonda 16037 ga maydon zararkunandalar, 9080 ga maydonda kasalliklari bashorat qilindi.

2022 yil 9 oyi hisobot davrida Viloyatimizda poliz ekinlarining asosiy zararkunanda va kasalliklarning rivojlanishi va tarqalishi bo‘yicha uzoq muddatli bashoratnomada jami 16202,6 ga maydonda 23207 ga maydon zararkunandalar, 2427 ga maydonda kasalliklari bashorat qilindi.

 2022 yil 9 oyi hisobot davrida Viloyatimizda kartoshka ekinlarining asosiy zararkunanda va kasalliklarning rivojlanishi va tarqalishi bo‘yicha uzoq muddatli bashoratnomada jami 2313,6 ga maydonda 1226,4 ga maydon zararkunandalar, 2313,6 ga maydonda kasalliklari bashorat qilindi.

 2022 yil 9 oyi hisobot davrida Viloyatida pomidor ekinlarining asosiy zararkunanda va kasalliklarning rivojlanishi va tarqalishi bo‘yicha uzoq muddatli bashoratnomada jami 785,8 ga maydonda 1079 ga maydon zararkunandalar, 680 ga maydonda kasalliklari bashorat qilindi.

2022 yil 9 oyi hisobot davrida Viloyatimizda karam ekinlarining asosiy zararkunanda va kasalliklarning rivojlanishi va tarqalishi bo‘yicha uzoq muddatli bashoratnomada jami 186 ga maydonda 122 ga maydon zararkunandalar,139 ga maydonda kasalliklari bashorat qilindi.
         1.Jizzax viloyati O‘simliklar karantini va himoyasi boshqarma mutaxassislari hamda tuman va shahar o‘simliklar karantini va himoyasi hodimlari kuzgi qishgi agrotexnik ishlarni o‘z vaqtida o‘tkazish maqsadida yer kovlash (raskopka) ishlarini amalga oshirildi viloyat xududida kuzgi-qishgi yer kovlash ishlari natijasi bo‘yicha qishlovga ketgan zararkunanda g‘umbaklarining taxlili bo‘yicha Jizzax viloyati bo‘yicha g‘o‘za maydonlariga 80200 ga zararkunandalardan kuzgi tunlam tarqalgan maydon 3500 o‘rtacha 0,0029 ko‘sak qurti 44055 ga dan o‘rtacha 0,0038 g‘alla maydonlari 93500 ga zararkunandalardan kuzgi tunlam tarqalgan maydon 10522

 o‘rtacha 0,0026, ko‘sak qurti 10017ga tarqalgan maydon dan o‘rtacha 0,0026,Zararli xasva 34525 tarqalgan maydondan o‘rtacha 0,0025,boshqa zararkunandalar  4124 tarqalgan maydondan o‘rtacha 0,0026 zararkunanda g‘umbaklar aniqlanib aniqlanib jadval ko‘rinishiga keltirildi va olingan natijalar bo‘yicha yer egalari fermer xo‘jaliklari dexqonlarga kerakli tavsiyalar ishlab chiqildi. 

        2.Viloyatimizda ekiladigan 93500 ga g‘alla maydonlarida g‘alla o‘simliklari o‘chun zarar yetkazuvchi begona o‘tlardan ikki pallali bir yillik va ko‘p yillik (qo‘y pechak, otquloq) hamda g‘allasimon begona o‘tlardan bir yillik (yovvoyi suli,raygras), ko‘p yillik (ajriq, g‘umay qamish) va boshqa turdagi begona o‘tlarni tarqalishini va zararkunanda va kasalliklardan zararli hasva, shira trips, shilimshiq qurt, kasaliklardan sariq zang kasalliklari tarqalishini qisqa muddatli bashoratnoma orqali ishlab chiqilib, ishlab chiqilgan bashoratnomada tarqalishi kuzatiladigan begona o‘tlar hamda zararkunanda kasalliklarga qarshi chora tadbirlar qo‘llanildi.

       3.Jizzax viloyati O‘simliklar karantini va himoyasi boshqarmasi va tuman hodimlari bilan birgalikda har kunlik bog‘da uchraydigan zararkunandalardan olma qurti, qalqondorlar, kuyalar, o‘rgamchakkana, sharq mevaxo‘ri, kaliforniya qalqondori, komstok qurt, gilos pashshasi, shiralar va boshqa zararkunandalar, kasalliklardan klyasterosprioz, kalmaraz (parsha), un shudring va boshqa kasalliklar, begona o‘tlardan bir va ko‘p yillik o‘tlar tarqalishi, poliz ekinlarida shira-trips, o‘rgamchakkana, oqqanot, qovun pashshasi, poliz qo‘ng‘izi, boshqa zararkunandalar kasalliklardan dog‘lanish, un shudring, soxta un shudring, fuzarioz so‘lish, bodring oq chirish, maysa chirish, boshqa kasalliklar, begona o‘tlardan bir va ko‘p yillik o‘tlar tarqalishi, sabzovot ekin maydonlarida tarqalgan zararkunanlardan kolorado qo‘ng‘izi,  shira, o‘rgimchakkana, oqqanotlar, ko‘sak qurti, poliz qo‘ng‘izi, kuzgi tunlam va boshqa zararkunanlar, kasalliklardan dog‘lanish, un shudring va boshqa kasalliklar, begona o‘tlardan bir va ko‘p yillik o‘tlar tarqalishi, issiqxona maydonlarida ekiladigan ekin turlariga tarqaladigan zararkunandalardan oqqanot, pomidor kuyasi, shira-trips, zang kanasi, sitrus inlikuyasi, sitrus oqqanoti, boshqa zararkunandalar, kasalliklardan fitoftoroz, fuzarioz so‘lish, un-shudring, boshqa kasalliklar, begona o‘tlardan bir va ko‘p yillik o‘tlar tarqalishi, tok ekiladigan ekin maydonlarga zararkunanlardan tok unsimon qurti, tok barg o‘rovchisi, tok kanasi, shira-trips, o‘rgimchakkana, boshqa zararkunanda, kasalliklardan soxta un- shudring, fomoz, chirish, un-shudring, boshqa kasalliklar, begona o‘tlardan bir va ko‘p yillik o‘tlar tarqalishi, g‘alla va g‘o‘za ekin maydonlarida zararkunandalardan, kuzgi tunlam, shira-trips, ko‘sak qurti, o‘rgimchakkana, qandalalar, karadrina, boshqa zararkunandalar kasalliklardan ildiz chirish, gommoz, vilt, boshqa kasalliklar, begona o‘tlardan bir va ko‘p yillik o‘tlar tarqalishi va   fitosanitar holatini yaxshilash maqsadida bashoratnomada tarqalishi kuzatiladigan va boshqa xududlardagi zararkunanda va kasalliklarga qarshi kurashish va oldini olish maqsadida kunlik kuzatuvlar o‘tkazilib kuzatuvlar natijalari bo‘yicha kunlik ma’lumotlar O‘simliklar karantini va ximoyasi agenligiga ma’lumotlar yetkazilib turildi.

           Zararkunanda, kasallliklar va begona o‘tlar aniqlangan maydonlarga kerakli bo‘lgan chora tadbirlar qo‘llanildi.  

Kuzgi tunlam Viloyatda keng tarqalgan bo‘lib, bizning sharoitda 3 marta avlod beradi, birinchi avlod qurtlari g‘o‘zaga jiddiy zarar yetkazadi.

2022 yilda viloyatimiz hududida kuzgi tunlam tarqalishi bo‘yicha Do‘stlik tumanida 842 gektar, Paxtakor tumanida 7689 gektar Paxtakor tumani Paxtakor SIU Voxa cho‘l paxtasi f/x, No‘mon oat f/x larda, Do‘stlik tumani oq oltin SIU Naqsh jilosi fermer xo‘jaligida 10 gektar,M.Abduvosidov SIU Sangzor tektil MChJ     9 gektar va boshqa f/x larda tarqalgan, yer maydonlarida  jami 8 531 gektar maydon kuzgi tunlam zararkunandalari tarqalganligi aniqlangan.

2022 yil mavsumida kuzgi tunlam deyarli barcha qishloq xo‘jaligi ekinlari maydonlarida tarqalishi mumkin, joylardan olingan ma’lumotlar tahlil qilinganda, viloyat bo‘yicha iqtisodiy zarar yetkazish mezonidan yuqori sonda                       3 500 gektar g‘o‘za maydonlarida tarqalishi kutilmoqda. 

Shira va trips. 2022 yil mavsumida bu zararkunandalarni mart-aprel oylaridan boshlab dala chetlaridagi begona o‘tlarda, boshoqli don, sabzavot va poliz, makkajo‘xori ekinlarida may oyining birinchi o‘n kunligidan boshlab esa g‘o‘za hamda boshqa qishloq xo‘jalik ekinlarida rivojlanishi va tarqalishi kuzatildi. Zararkunanda viloyatimiz hududidagi  maydonlaridan Arnasoy tumanida 7752 gektar, Sh.Rashidov tumanida 9267 gektar,   Do‘stlik tumanida 9566 gektar, Zarbdor 9408 gektar , Zafarobod 9632 gektar, Mirzacho‘l 12500 gektar , Paxtakor 11700 gektar  jami 69824 maydonlarida aniqlandi. 

G‘o‘za maydonlari tashqari g‘alla maydonlarida Arnasoy tumanida 10797 gektar, Sh.Rashidov tumanida 1850 gektar,   Do‘stlik tumanida 1500 gektar, Zarbdor 16300 gektar, Zomin tumanida 885 gektar, Mirzacho‘l 13700 gektar, Paxtakor 10569 gektar, ayniqsa Arnasoy tumani A.Soibnazarov SIU Suyunov Davron dalasi f/x, Dala ko‘rki f/x, Zarbdor tumani  G‘o‘za kurtagi f/x, Sel yo‘li f/x , Paxtakor tumanida Zoxid Doston f/x larda tarqalgan jami 53751 gektar maydonlarida shira va trips aniqlandi. 

2022 yilda so‘ruvchi zararkunandalar shira-tripslarni g‘o‘za maydonlarida 28,3  gektar g‘alla maydonlarida 7,7 gektar maydonlarida rivojlanishi va tarqalishi kutilmoqda, shu jumladan 36 gektarda iqtisodiy zarar yetkazish mezonidan yuqori sonda tarqalishi bashorat qilindi.

G‘o‘za tunlami yoki ko‘sak qurti. Viloyatda ko‘sak qurti 3-5 ta avlod beradi.

2022 yil may oyi davomida viloyatning barcha tumanlarida bu zararkunandaning birinchi avlodi qurtlarining rivojlanganligi va tarqalganligi oyning birinchi o‘n kungilidan g‘umbakka aylanganligi va oyning ikkinchi o‘n kunligidan esa g‘umbaklardan birinchi avlod kapalaklarini uchib chiqqanligi kuzatildi.

Jizzax viloyati hududidagi maydonlarda ko‘sak qurti zararlanganligi aniqlangan Arnasoy tumani 7533 gektar, Sh.Rashidov 7015 gektar,  Do‘stlik tumani 10806 gektar, Zarbdor tumani 13086 gektar, Zafarobod tumani 8926 gektar, Mirzacho‘l 4703 gektar, Paxtakor tumanida 10638 gektar maydonlarda tarqalishi kuzatilgan jami 62707 gektarda ko‘sak qurti zararlangan maydonlarni aniqlandi. 

Joylarda o‘tkazilgan kuzgi kuzatuvlar natijalariga asosan, 2022 yil mavsumida ko‘sak qurtini deyarli barcha g‘o‘za maydonlarida tarqalishi kutilmoqda, shu jumladap 44,1 gektar g‘o‘za maydonlarida iqtisodiy zarar yetkazish mezonidan yuqori sonda rivojlanishi va tarqalishi bashorat qilindi.

          Kandalalar. Yarim qattiq qanotlilar turkimiga mansub bu xashoratlar asosan beda, lavlagi, kanop, sho‘ra va boshqa turdagi o‘simliklarni so‘rib oziqlanadi. Mavsumda 3-4 marta nasl beradi. Qandalalar viloyatning Do‘stlik tumanida       1200 gektarli, Zarbdor tumanida 619 gektarli, Zafarobod 792 gektarli, Paxtakor tumanida 294 gektarli, Do‘stlik tumani Farxod f/x, Xushsurat kabutar f/x, Zafarobod tumani Javoxir pallasi f/x, Iqtisodiyot tarmog‘i f/x jami                    2905 maydonlarda g‘o‘za maydonlarida tarqalganligi aniqlandi.
            2022 yilda qandalalarniming 7,0 gektar g‘o‘za maydonlarida rivojlanishi va tarqalishi bashorat qilindi.

Mevali bog‘ va poliz, sabzavot ekinlarida zararkunandalar va kasalliklarni aniqlash bo‘yicha.

             Viloyatimiz hududida mevali bog‘larda jami 14593,3 gektar yer maydonlardan 9322,1 gektar zararkunandalar, 10855,8 gektar kasalliklar, xududdagi jami 11109,7 gektar uzumzorlardan 9631,8 gektar zararkunandalar, 11109,7 gektar kasalliklar tarqalishi bashorat qilindi, xududidagi jami 12933,7 gektar sabzavot ekin maydonlarida 16037 gektar zararkunandalar, 9080 gektar kasalliklar tarqalishi, xududidagi jami 16202,6 gektar poliz ekin maydonlarida 23207 gektar zararkunandalar, 2427 gektar kasalliklar tarqalishi, xududidagi jami 2313,6 gektar kartoshka ekin maydonlarida 1226,4 gektar zararkunandalar, 2313,6 gektar kasalliklar tarqalishi, xududidagi jami 785,8 gektar pomidor ekinladigan maydonlarida 1078,9 gektar zararkunandalar, 680 gektar kasalliklar tarqalishi, xududidagi jami 4203,2 gektar piyoz ekinladigan maydonlarida 4203,2 gektar zararkunandalar, 4203,2 gektar kasalliklar tarqalishi, xududdagi jami 74,1 gektar issiqxonada  ekinadigan maydonlarida 32,1 gektar zararkunandalar, 10,3 gektar kasalliklar tarqalishi 2022 yil uchun bashoratnoma jadvallari asosida ishlab chiqildi.

6.Paxta g‘alla va moyli ekinlar nazorati bo‘yicha.

Zararkunandalarga qarshi kurashi 2022 yil 9 oyi hisobot davrida Jizzax viloyatidagi paxtachilik va g‘allachilik tumanlarida ekilgan 93500 ga galla maydonda va 77900 ga g‘o‘za  maydonlarida tarqalgan zararkunanda hashoratlar va kasalliklarga qarshi kurashish bo‘yicha ekin maydonlarida kimyoviy va biologik kurashish chora-tadbirlar amalga oshirish bo‘yicha yakuniy hisobot ishlab chiqildi.

2022 yil 9 oyi hisobot davrida  boshoqli don yetishtiriladigan maydonlarda zararkunandalar, kasalliklar va begona o‘tlarni tarqalishining oldini olishga qaratilgan chora-tadbirlar bilan birgalikda jami 93500 gektar g‘alla maydondan bargdan oziqlantirish (suspenziya), 206017 gektar takroriy ishlovlar bilan 220,3 foizga "Zang" kasalligiga qarshi "fungitsid"lar bilan takroriy ishlovlar ishlovlar bilan 162037 gektar 173,3 foizga  begona o‘tlarga qarshi "gerbitsid"lar bilan ishlov berish 97901,6 gektar 105 foizga hamda zararkunandalarga qarshi 93500 gektar 100 foizga bajarildi. (25-ilova) 

2022 yil 9 oyi hisobot davrida g‘alla zararkunandalari, kasalliklari va begona o‘tlarga qarshi mavjud kimyoviy vositalar zahirasi 93500 ekin maydoniga gerbitsid (begona o‘tlar) fungitsid  (zang va boshqa) insektitsid   (xasva va boshqa) lar zaxirasi to‘g‘risida. (26-ilova)

2022 yil 9 oyi hisobot davrida g‘alla hosili uchun ekilgan boshoqli don ekinlarini azotli mineral o‘g‘itlar bilan gektariga 200 kg bahorgi birinchi oziqlantirish ishlarining borishi 100 foizga bajarilgan bo‘lsa azotli mineral o‘g‘it bilan ikkinchi oziqlantirish, ga/300 kg esa 95,7 foizga bajarildi. (27-ilova)

G‘alla bo‘yicha nazorat Jizzax viloyati 2022 yil 9 oyi hisobot davrida g‘allachilik tumanlarida rejalashtirilgan 93500 ga   ya’ni Arnasoy tumanida 10000 ga maydondan 374 fermer xo‘jaligiga 20428 ga maydonga, Sh.Rashidov tumanida 12300 ga maydondan 249 fermer xo‘jaligiga 18683,6 ga maydonga, Do‘stlik tumanida 13700 ga maydondan 373 fermer xo‘jaligiga 33835 ga maydonga, Zomin tumanida 4500 ga maydonga, Zarbdor tumanida 16300 ga maydondan 350 fermer xo‘jaligiga 5071 ga maydonga, Zafarobod tumanida 10000 ga maydondan 423 fermer xo‘jaligiga 27147 ga maydonga, Mirzacho‘l tumanida 13700 ga maydondan 328 fermer xo‘jaligiga 27070 ga maydonga, Paxtakor tumanida 13000 ga maydondan 252 fermer xo‘jaligiga 21539,5 ga g‘alla maydonlarida nazorat olib borildi.

G‘o‘za maydonlarida kuzgi tunlamga qarshi profilaktika maqsadida takroriy ishlovlar bilan jami 157822 gektar 203 foiz maydonda trixogramma bilan, shira trips va o‘rgimchakkanaga qarshi takroriy ishlovlar bilan jami 535519 gektar 687,4 foiz maydonga oltinko‘z tuxumi bilan biologik, o‘rgimchakkanaga qarshi 11241 gektar 14 foiz maydonga kimyoviy ishlovlar o‘tkazildi hamda ko‘sak qurti tuxumiga qarshi profilktika maqsadida 385156 gektar takroriy ishlovlar bilan 494 foiz maydonda trixogramma, 238880 gektar 307 foiz maydonda ko‘sak qurtiga qarshi profilaktika maqsadida brakon entomafagi bilan biologik, qandala zararkunandasiga qarshi 334 gektar maydonda kimyoviy ishlovlar amalga oshirildi hamda 399333 gektar maydonda 512,6 foizga bargdan suspenziya bilan oziqlantirish ishlari amalga oshirildi.

G‘o‘za maydonlarida zararkunandalarga qarshi kimyoviy ishlovlar o‘tkazish uchun bashorat qilingan maydonlarga nisbatan to‘liq kimyoviy vositalar zaxirasi klaster korxonalari tomonidan yaratildi. (28-ilova) 

Biolaboratoriyalarning kreditorligi 2022 yil 9 oyi hisobot davrida  viloyatimzdagi biolaboratoriyalarni jami kreditorlik qarzdorligi 466 mln so‘mni tashkil etib, shundan: ish xaqidan 246 mln.so‘m, soliqdan 176 mln.so‘m, elektr energiyasidan va boshqa xarajatlardan 84. mln.so‘m qarzdorliklari xosil bo‘lgan. O‘tgan yillarda klaster korxonalari va fermer xo‘jaliklariga ko‘rsatilgan biologik xizmatlardan  496 mln.so‘m debitorlik qarzdorliklari xosil bo‘lgan, bo‘lsa xozirgi kunga kelib debitor qarzdorliklar 100% ga o‘zlashtirildi. Bugungi kungacha 2022 yil 9 oyi hisobot davrida klaster korxonalari va fermer xo‘jaliklar tomonidan tuzilgan shartnomaga asosan  bugungi kungacha 9469,7 mln.so‘m mablag‘lar to‘lab berildi. (29-ilova)

Biomaxsulot ko‘paytirish rejasi va amaldagi xolati. Yuqoridagi ekinlarni biologik ximoya qilish maqsadida quyidagicha: ya’ni trixogramma 577 kg, oltinko‘z 721 mln. dona, brakon 265 mln.dona biomaxsulotlarni ko‘paytirish rejalashtirilgan, yillik rejaga  nisbatan  trixogramma amalda 578.3 kg (100,1%), brakon amalda 265,1 mln.dona (100,2%), oltinko‘z amalda 723,7 mln.dona (100,3%) mahsulot ishlab chiqarildi. 

Ushbu biomaxsulotlarni ko‘paytirish  uchun arpa 416 tn, merva 26 tn, shakar 27 tn va margarin 13 tn ozuqa zaxiralarini yaratish talab etiladi. 

Xozirgi kun xolatiga ko‘ra, biolaboratoriyalarda 2022 yil 9 oyi hisobot davrida biomaxsulotlarni to‘liq quvvat bilan uzluksiz ishlatishda zarur bo‘ladigan ozuqa maxsulotlarini jamg‘arish ishlari quyidagicha: arpa rejasini bajarilishi 412,5tn (99,2%), merva 25,5 tn (98,.8%), shakar 26,2 tn (98,7%), margarin 12,9 tn (98,9 %) ni tashkil etadi. (30-ilova)

Biofabrika, biolaboratoriya, o‘simlik klinikalari va tuproq klinikalarini tashkil etish uchun “Agrobank” ATB  tomonidan  kridit olish uchun jami 2888 mln  so‘m olish uchun xujjatlar rasmiylashtirilgan bugungi kunga kelib 1448 mln so‘m tadbirkorlarga  ajratildi va qolgan 1440 mln so‘m ajratilishi ko‘zda tutilmoqda. (31-ilova)

7. Mobil laboratoriyasi.

Mobil laboratoriya tomonidan 2022 yil 9 oyi hisobot davrida o‘tkazilgan ekspertizalarda entomolog 3875 dona va bakteriolog 2796 dona jami 6671 ta namunalar ekspertizadan o‘tkazildi va namunalar ekspertiza jarayonida foydalanildi.

Shundan ekspertiza jarayonida 2 turdagi karantin organizm aniqlandi jumladan Quadraspidiotus perniciosus C.- kaliforniya qalqondori 7 dona va 3 dona Komstok qurti aniqlandi va tuman inspektorlari tomonidan aniqlangan kassalik va zararkunandalarga samarali qarshi kurashish ishlari olib borildi.  (32-ilova)

1. VILOYaTDA O‘SIMLIKLAR KLINIKALARI, BIOLABORATORIYa VA QADOQLASh SEXLARI TAShKIL ETILIShI.

    Jizzax viloyatida 2022 yil 9 oyi hisobot davrida jami 57 ta o‘simliklar klinikasi, 79 ta ish o‘rni   va 43 ta biolaboratoriyalar 132 ta ish urni  
 16 ta qadoqlash sexlari 50 ta ish o‘rinlari mavjud bo‘lib, shulardan   PQ-4861-sonli qarorning ijrosi bo‘yicha 43 ta o‘simliklar klinikasi va 30 ta biolaboratoriyalar va 13 ta qadoqlash sexlari  tashkil etilgan.

1. MA’MURIY XUQUQBUZARLIK BO‘YIChA.

 Ma’muriy xuquqbuzarlik 2022 yil 9 oyi hisobot davrida jami 818 ta xujjatlar rasmiylashtirilgan. 

Bundan tashqari 1 840 ta holatda  govcontrol.uz tizimiga kiritish orqali tadbirkorlik sub’ektlarini xabardor etib, dala nazorati olib borilmoqda.       (33-ilova)

Viloyat O‘simliklar karantini va himoyasi boshqarmasi bosh yuriskonsulti U.Parmanov joriy yilning  iyun oyidan 1 oktyabr kuniga qadar bo‘lgan davr mobaynida qo‘yidagilar ishlar amalga oshirildi. 

Boshqarma bosh yuriskonsulti U.Parmanov tomonidan 4 oy davomida 2 ta yuridik shaxslarga nisbatan qarzdorlikni undirish borasida da’vo arizalar iqtisodiy sudlariga kiritilgan. 

Jumladan,   Yangiobod tumani, “Xo‘jamushkent davlat o‘rmon xo‘jaligi” va viloyat O‘simliklar karantini va himoyasi boshqarmasi o‘rtasida 10.08.2020 yilda “chet mamlakatlarga eksport qilinayotgan va viloyatimizdan boshqa viloyatlariga jo‘natilayotgan hamda chetdan keltirilayotgan “Karantin ostidagi materiallar”ga nisbatan ko‘riladigan karantir choralar to‘g‘risida “Ochiq maydonlarga”ga kimyoviy usulda ishlov berish hamda “Yopiq omborxonalarni zararsizlantirish” maqsadida 2.810.125 so‘mlik  151-sonli shartnoma tuzilgan. 

Shuningdek, 22.01.2021 yilda ham “Chet mamlakatlarga eksport qilinayotgan va viloyatimizdan boshqa viloyatlariga jo‘natilayotgan hamda chetdan keltirilayotgan “Karantin ostidagi materiallar”ga nisbatan ko‘riladigan karantir choralar to‘g‘risida “Ochiq maydonlarga”ga kimyoviy usulda ishlov berish hamda “Yopiq omborxonalarni zararsizlantirish” maqsadida 4.870.125 so‘mlik 6-sonli qo‘shimcha shartnoma tuzilgan. 

Joriy yilning 4 to‘rt oy davomida 403 ta jismoniy va yuridik shaxslarga nisbatan ma’muriy bayonnomalar rasmiylashtirilib, jinoyat ishlari bo‘yicha tuman sudlariga taqdim qilinib, jarimaga tortish to‘g‘risida qarorlari chiqarilishiga erishildi. Shuningdek, ushbu 403 ta qarorlarni ijro qilishlik uchun tuman xududlariga MIBga taqdim qilinib, undirishlar ijrosi qisman ta’minlandi. 

Bundan tashqari, bosh yuriskonsult joriy yilning 4 oy davomida boshqarma va uning bo‘lim mutaxassislari ishtirokida korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha o‘quv seminar o‘tkazilib, ommaviy axborot vositalariga chiqish qildi.

1. KADRLAR MASALASI.

    Boshqarmada bugungi kunda 2022 yil 9 oyi hisobot davrida jami 207 nafar xodim faoliyat yuritib kelmoqda shundan 22 nafar  xodim Prezident huzuridagi Davlat xizmatini rivojlantirish agentligining “argos”tizimi orqali ochiq mustaqil tanlovlar asosida ishga qabul qilingan. 

Boshqarmaning jami (01.10.2022 yil xolatiga 91 nafar agronom inspektorlar kolgan) 121 nafar agronom inspektorlari attestatsiyadan o‘tkazilib, tadbirkorlik sub’ektlari faoliyatini tekshirish huquqini beruvchi “Maxsus guvohnoma”ga ega bo‘lishdi.

              11.Ommaviy axborot vositalarida targ‘ibot masalalari.

Viloyatning fitosanitariya xavfsizligini ta’minlash maqsadida boshqarma tomonidan amalga oshirilgan ishlar, o‘simlik zararkunandalari, kasalliklari va begona o‘tlarga qarshi kurashda ilmiy asoslangan usullarni qo‘llash, qishloq xo‘jaligi ekinlarini zararkunandalardan himoya qilish va ularga qarshi kurashishda biologik usulning afzalligi, biolaboratoriya va o‘simlik klinikalarini tashkil etish yuzasidan qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini yetishtiruvchilar va tadbirkorlik sub’ektlari bilan 2088 ta seminar va  suhbatlar o‘tkazildi.          (34 ilova)

Soha yangiliklarini targ‘ib etuvchi tele-radiodasturlarni respublika miqyosida efirga uzatilmoqda. Xorijiy va mahalliy rasmiy saytlarda, gazeta va jurnallarda, Facebook, Telegram va Instagram ijtimoiy tarmoqlarida maqolalar 67 ta nashr etilmoqda.

Farmonning maqsad va vazifalarini ommaviy axborot vositalarida keng yoritish ishlarini tashkillashtirish maqsadida, O‘simliklar karantini va himoyasi sohasida amalga oshirilayotgan ishlar to‘g‘risida ommaviy axborot vositalarida 181 ta materiallar tayyorlangan va ommaga yetkazilgan.

Shundan, 15 ta TV ko‘rsatuvlar, 83 ta radio eshittirishlar orqali, 14 ta saytlarda va 69 ta gazetalarda chop etildi.  (34a-ilova) 

12. JIZZAX VILOYaT AGROKIMYoVIY TAHLIL MARKAZI TOMONIDAN TUPROQ AGROKIMYoVIY TAHLILINI AMALGA OShIRISh HAMDA AGROKIMYoVIY XARITANOMALARNI TAShKILLAShTIRISh BO‘YIChA MA’LUMOT

Viloyat hududida tuproq agrokimyoviy tahlilini amalga oshirish hamda agrokimyoviy xaritanomalarni ishlab chiqish maqsadida
            2022 yil 9 oyi hisobot davrida jami 50150.2 gektar yer maydonining agrokimyoviy xaritanomalarini ishlab chiqish rejalashtirilgan.

2022 yil 9 oyi hisobot davrida jami 59277.5 gektar yer maydoni agrokimyoviy xaritanomalarini ishlab chiqilishiga 393 ta klaster va fermer xo‘jaliklari bilan 1 mlrd  212 mln 224.9  so‘mga shartnomalar imzolandi. 

Shundan fermer xujaliklari va yerdan foydalanuvchilar bilan 590 ta shartnoma tuzilib 371 ta fermer xujalikdan 23147.1 gektar maydonlardan tuprok namunasi olingan va 213 ta fermer xujaliklarga jami 14321.5  gektar maydonlarga agrokimyoviy xaritanoma ishlab berildi.

Bundan tashkari meva sabzavotga ixtisoslashgan  7 ta klaster bilan 1542 gektar maydonga va 35 ta fermer xujaliklar bilan 514 gektar maydonga xaritanoma ishlab berish uchun shartnoma imzolandi.

Tuprok va mineral ugit taxlil labaratoriyasi fermer xujaliklari  bilan tuzilgan shartnomalar  asosida olib keltirilgan 17099 gektar tuprok namunalarining tarkibini urganib chikildi.

Laboratoriyada tuprok  unumdorligi, tarkibidagi gumus, xarakatchan fosfor, almashuvchan kaliy va rN mikdori  kurib chikilmokda. 

Bundan tashkari 2 ta klasterdan 18 dona mineral ugit namunasi olinib, azotli, fosforli va kaliyli mineral ugitlarning tarkibi xam tekshirildi, taxlil natijalari berildi. (35-ilova)

13. ZARARLI ChIGIRTKA O‘ChOQLARINI ANIQLASh,ULARGA QARShI KURASh BUYIChA KO‘RILGAN ChORALAR:

2022 yil 9 oyi hisobot davrida viloyatda 93,0 ming gektarda kimyoviy ishlovlar olib borish rejalashtirgai bo‘lib ularga qarshi kimyoviy ishlovlar 46,9 ming gektarda o‘tkazildi.

Kimyoviy ishlovlarda 8 ta UMO maxsus avtomashinalar, 1 ta motodeltoplan, 40 ta motorli qo‘l purkagichlari, 31 ta traktor OVX purkagichlari, 1 ta VP1 purkagichi va 4 ta suv va yoqilg‘i tashish texnikalari shartnoma asosida kimyoviy ishlovlar o‘tkazildi. Zararli chigirtkalarga qarshi Karat star va Alpak kimyoviy preparatlari ishlatildi.

Kimyoviy ishlovlar Arnasoy tumanini Xorazm, Buxoro, M.Ulug‘bek, G‘allaorol tumanini Savruk, Quytosh, Dustlik tumanini Isroilov, Manas, Jizzax ostonasi, Sh.Rashidov tumanini Rovat, Ardoshxon, Qulgshsar, Zarbdor tumanini Buston, G‘olib, Yuksalish, Zomin tumanini Yangi chorvador, Achchi, Chorvador, Zafarobod tumanini S.Raximov, Zafarobod, Chimqurg‘on, Sindorov, Paxtakor tumanini Turkiston, Navruz, Pavbaxor, Oqbuloq, Abdujabborov, A.Ikromov, Mirzachul tumanini Toshkent, O‘zbekston, Abay, Yangidala, Forish tumanini Qizilqum, Tuliboy, Qamish, Uchma, Safar ota, Uxum xo‘jaliklari xududlarida o‘tkazildi.

Kimyoviy ishlovlar to‘da hosil qiluvchi, qanot yozadigan o‘ta xavfli zararli (marokash, osiyo, italiya prusi, voxa va boshqa) chigirtkalarga qarshi olib borildi.

Buguigi kunda viloyatning barcha tumanlarida yozgi kuzatuv ishlari olib borilmoqda. Yozgi kuzatuv ishlariga bosh xosilot boshchiligida tashkilotni barcha ma’sul xodimlari Arnasoy tumanini Xorazm, Buxoro, Farg‘ona, M.Ulug‘bek, G‘allaorol tumanini Ko‘kbuloq, Quygosh, Dustlik tumanini Isroilov, Manas, Jizzax ostoiasi, Sh.Rashidov tumanini Rovat, Zarbdor tumaniii G‘olib, Yuksalish, Zomin tumaniii Yangi chorvador, Achchi, Chorvador, Zafarobod tumanini S.Raximov, Zafarobod, Chimqurg‘on, Paxtakor tumanini Turkiston, Navruz, Navbaxor. Abdujabborov, A.Ikromov, Mirzachul tumanini Toshkent, Uzbekston, Abay, Yangidala, Forish tumanini Bogdon, Qizilkum, Tuliboy, Safar ota, Uxum, Yangiobod tumannni Xo‘jameshkentsoy, Balandchaqir, Qushqand xo‘jaliklari xududlarida chigirtkalar tuxum qo‘ygan maydonlari aniqlandi.

Kuzaguv natijalariga ko‘ra viloyatda kelgusi 2022 yil uchun 90,0 ming gektarda kimyoviy ishlovlar o‘tkazish bashorat kilindi.

Bundan tashqari barcha tumap xududlarida mavjud yakka qatorli va tut plantatsiyalarida tut parvonasi zararkunandasini tarqalishi bo‘yicha kuzatuv nazorat ishlari olib borildi.

Kuzatuv nagijalariga ko‘ra yakka qatorli tut daraxtlarida tut parvonasi zararkunandasi tarqalganligi aniqlanib, zararlanish darajasiga qarab dalolatnomalar tuzildi (36-ilova).